FERHENGA KURT Û FREH A ÇARZIMANÎ

FERHENGA KURT Û FREH A ÇARZIMANÎ KURDÎ-TİRKÎ-INGLİZÎ-PEHLEWÎ FERHENGA KURT Û FREH A ÇARZİMANÎ KISA VE KAPSAMLI DÖRT DİLLİ SÖZLÜK A CONCISE QUADRILINGUAL DICTIONARY

Prof. Dr. Bahattin Gümgüm

Kî kêfxweş nabe gava ku hînbe BZ sedsala 7an,“ S a l ê n Zêrînên Zaniste” bi navê Î ranê hatîye nivîsandin û 50 sal di navbera salên 750-1100 PZ, bi navê zanyarên li Avza Dîcle û pişta wê dijîn; Cabîr Hay yan, Harizmî, R azî, M esudî, Wafa, Birunî û Hay yam hatîye navdan... Zimanê Pehlewî ku di Î mparatoriyên Par tî (247 BZ - 224 PZ) û Sasanî (224-651 PZ) de bi giştî 900 sal bi bandor bû, îro çavk aniya gelek pey van e. Pir tûk a dîrokî ya gelek cildî ya navdar “Khwadāynāmag” ku ji aliyê “Akademiya Gundêşapûr” hatibû amadek irin jî bi zimanê Pehlewî nivîsandibû. Wek di I ngilîzî de, pey vên nû yên neyînî ku dema Aan An- di destpêk a pey vê de cih digirin, di Pehlewî de jî heye û pir balkêş e. Bêjeya “Anšahrīg”, wateya wê ew kesê ku nebajarî dijî û bi pey va "slave/kole" re têkildar e. Pêyvên “Kurkum” û “Šakar” jî gelek balkêş e. "Kurkum" bi pey va I nglizî "saffron" re têk ildar e û navê dermanên "Curcumin" ji vê peyvê tê. " Š a ka r " maddeya şîrîn û navdar e ku bi Inglizî bi "sugar", Kurdî "şek ir" tê zanîn. M a qey ne balkêşe ku pey va “Pût ” jî, jinavê “Buddha/Buda/Bud” tê! Pey vên Tirk î “Din”, “Namaz ” û “Peygamber ” jî jizimanê Pehlewî tê…Pey va Tirk î "ejderha/dragon" ji pey va pehlewî "Azdahāg" (padîşahê 'ejderha', Dahāg) efsanewî ye. Heta niha Ferhengek “ Tirkî-Pehlewî” an “Kurdî-Pe - hlewî ” tune bû, lê bi vî Ferhengê ev kêmasî radibe û Ferheng, nêzê 2000 peyvê Pehlewî amade dike…